W dniu 17 kwietnia 2020 r. została podpisana Tarcza 2.0. Wśród nowych zapisów istotnych z punktu widzenia przedsiębiorcy, który zamierza złożyć wniosek o ogłoszenie upadłości jest nowy zapis (art. 15zzra), który przewiduje zawieszenie biegu terminu na złożenie wniosku o upadłość przez okres obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii. Co istotne, przepis ten wyjątkowo wchodzi w życie z mocą od 13 kwietnia 2020 r.
Co to oznacza w praktyce?
Wprowadzona zmiana oznacza przedłużenie terminu na złożenie wniosku o upadłość i brak sankcji za wstrzymanie się z jego złożeniem. Trudności praktyczne wywołuje niekiedy kwestia, w jakim momencie dany przedsiębiorca utracił zdolność do wykonywania swoich zobowiązań pieniężnych. Nowe zapisy wprowadzają co prawda domniemanie, że jeżeli stan niewypłacalności powstał w czasie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID19 domniemywa się, że zaistniał z powodu COVID-19. Często jednak pierwsze negatywne przesłanki świadczące o utracie ww. zdolności w tym zakresie pojawiały się jeszcze przed wprowadzeniem stanu zagrożenia epidemicznego albo epidemia nie była jedyną przyczyną prowadzącą do stanu niewypłacalności.
Czy wstrzymać się zatem ze składaniem wniosku?
Biorąc pod uwagę chociażby szybkość wprowadzanych przez ustawodawcę zmian, możemy zarekomendować rozważenie jeszcze przed złożeniem ww. wniosku innych rozwiązań, które mogłyby doprowadzić do poprawy sytuacji finansowej przedsiębiorcy. Warto rozważyć np. skorzystanie z pomocy rządowych oferowanych m.in. przez tarczę finansową w ramach programu oferowanego przez Polski Fundusz Rozwoju, który zostanie uruchomiony po otrzymaniu decyzji Komisji Europejskiej. Udział w ww. programie wykluczać ma bowiem ogłoszenie upadłości, likwidacji czy restrukturyzacji. Natomiast umożliwiać ma – według założeń – uzyskanie dodatkowych subwencji szacowanych przez PFR np. dla MŚP do maksymalnie kwoty 3,5 mln zł, które w 75% może być bezzwrotne przy spełnieniu dodatkowych przesłanek m.in. w przypadku utrzymania stanu zatrudnienia oraz wykazania straty gotówkowej na sprzedaży.
Oczywiście ewentualna decyzja o wstrzymaniu się ze złożeniem wniosku o upadłość, czy skorzystaniu z ww. lub innych rozwiązań wymaga dokładnego przeanalizowania sytuacji finansowej danego przedsiębiorcy oraz zapoznania się ze szczegółowymi warunkami programu, których jeszcze na dzień publikacji nie ma (poza wytycznymi zawartymi w przewodniku udostępnionym na oficjalnej stronie PFR).
Dodatkowe trudności praktyczne mogą też wiązać się z podjęciem decyzji o złożeniu wniosku o wszczęcie postępowania restrukturyzacyjnego. Taki wniosek składa się bowiem w przypadku wystąpienia stanu zagrożenia niewypłacalnością, który teoretycznie może występować. Z drugiej strony jednak restrukturyzacja również wyklucza możliwość ubiegania się o ww. świadczenia pomocowe.
Wciąż nie wiadomo również, jak się zachowają Sądy w przypadku, gdy to wierzyciele złożą wniosek o ogłoszenie upadłości przedsiębiorcy. Wydaje się, że w takim razie ewentualne wnioski wierzycieli powinny być oddalane, w końcu prowadzenie takiego postępowania również wstrzymuje możliwość przyznania pomocy rządowych. Jednak należy to traktować jako postulat de lege ferenda ponieważ z nowych przepisów to nie wynika.
r. pr. Joanna Radlińska, 18 kwietnia 2020 r.
Podstawy prawne i inne źródła:
art. 2 ust. 3; art. 73 pkt. 45; art. 118 pkt. 4) ustawy z dnia 16 kwietnia 2020 r. o szczególnych instrumentach wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2; art. 15zzra ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych; art. 11, art. 21 ustawy Prawo upadłościowe; https://pfr.pl/tarcza.html; przewodnik PFR: https://pfr.pl/dam/pfr/documents/tarcza-antykryzysowa/PFR-Przewodnik-Antykryzysowy-dla-Przedsiebiorcow.pdf; art. 5 ust. 1 ustawy Prawo restrukturyzacyjne